29 Ocak 2012 Pazar

GAYRIRESMİ PADİŞAH: EMİR SÜLEYMAN!
Fetret devri, az çok ezbere bildiğimiz bir dönemidir Osmanlının. Ezbere bildiğimiz çünkü, 1402 Ankara Savaşı'nda Beyazıd'ın Timur'a yenilip esir düşmesi ile Anadolu'da taht kavgaları başlamıştır ve 1411 yılında 1. Mehmet son verene kadar sürmüştür. Çok çok bir de şehzadelerin ismi eklenebilir buna. Belki ben çok cahilim ve genelleme yapıyorum ama çevremde de bu dönemle ilgili başka bir şey söyleyene, bilene rastlamadım ki.. Ortada 9 uzun sene var. Mehmet tahta geçince kavga son buluyor da o zamana kadar tahtta kim var! Bingo! İşte sorulması gereken fakat sorulmayan bir soru! Eğer bu devletin başında dokuz sene kimse yoksa nasıl oluyor da bu devlet yıkılmıyor.. Mehmet'in kurtardığı söylenen imparatorluk adayı güzide devletimiz neden Mehmetli adıyla anılmıyor! Yıkılmamış da ondan.. Rastgele rastlamasam hiç aklıma gelmeyecek Fetret Devrinde taht ne alemdeydi.. Meğer tahta oturan bir padişah varmış! Emir Süleyman. Ve ilginçtir Avrupalı tarihçiler onu birinci, Kanuni'yi 2. Süleyman olarak sıralıyormuş. Peki biz neden tanımıyoruz Emir Süleyman'ı? Emir Süleyman ismini duyunca hemen nette biraz araştırma yapayım dedim, Vikipedi Fetret Devrine ve dönemin kavgacı şehzadelerine geniş bir yer ayırmış, orada da Süleyman'dan ve padişahlığından bahsediliyor: "1402'de Edirne'de tahta oturan Süleyman Çelebi başveziri Çandarlı Ali Paşa aracılığı ile sivil ve asker kadroların ve 1403 başındaki barış anlaşmasından sonra komşu ülkelerin desteğini almış meşru hükümdar olmuştu." Hutbe okutup para da bastıran, devletin önde gelenlerinin ve komşu ülkelerin de padişah olarak kabul ettiği Emir Süleyman'ı niçin biz padişah olarak kabul etmemişiz? Tarih bu padişahı neden yok sayıyor? Taht kavgaları Osmanlı'da sıklıkla görülen bir durum ama her kavga dönemi, Fetret Devri'dir denilip tahtaki padişah yok sayılmıyor. O açıdan bakarsak Bayezid de kardeşi Cem ile bir nevi taht kavgası içindeydi. O zaman Cem'in öldüğü döneme kadar ki kısımda Bayezid'in padişahlığı da sayılmaz bu mantıkla. Okuduğumuzda Emir Süleyman'ın tahta kaldığı dönem parlak başarılara imza atmadığını görüyoruz ama Sarı Selim de başarısızdı (Kıbrıs'ın Fethi, İnebahtı Deniz Zaferi falan var tabii ki ama o kadar da olsun, Selim Kanuni'den imparatorluk devraldı, Süleyman ise Beyazıd'tan savaştan yenilerek çıkmış küçük bir devlet.) üstelik Beyazıtla baya didiştiler taht için. O zaman o da mı sayılmaz! Örnekler çoğaltılabilir, ama örneklerin çoğalması cevabın bulunması yardımcı olmaz. Ayrıca ne yazık ki cevabı ben de bilmiyorum. Ama artık soruyu biliyorum, takip ederek cevaba ulaşılabilirim. Emir Süleyman niçin padişahlar arasında sayılmıyor, araştıralım bakalım biraz. Emir Süleyman'ı okuduğum yerde padişah kabul edilememe nedeni olarak tahtın babadan oğula geçmesi ve tarihçilerin bunu göz önüne aldığı gibi bir şeyler yazıyordu ama oldukça mantıksız olduğunu düşünüyorum, çünkü Süleyman da Beyazıd'ın oğluydu. Hürrem bu dönemde de yaşamış olsaydı, suçu üstüne atıp "entrika" diyerekten geçerdik falan bilinen bir Hürrem de yok bu dönemde.. Belki de Oscar Wilde düşündüğümüzden de haklıdır "Tarih aslında hiçbir zaman olmamışın öyküsünü yazmaktır." derken. Bazen olan yazılmaz, bazen olmamış yazılır...

1 yorum:

  1. Ben Fizik öğretmeniyim ama tarihe meraklıyım. Ama bu olaya hiç rastlamadım. Emir Süleyman'ı hiç duymadım, tarih kitaplarında yer almaz. Aynı soydan geldiğine göre neden padişah saymamışlar adamı? Tarihe objektif bakan tarihçilere sormak gerekir bu olayı...Çok güzel..Kalemine sağlık..

    YanıtlaSil