27 Ocak 2012 Cuma

SENİ GİDİ SENİ!
Uzun zamandır nette dolaşan, facebookta pek çok kişinin paylaştığı bir anektod var. Süleyman Demirel ve Haydar Aliyev arasında geçen ve "pezevenk" kelimesinin başrolde olduğu bu anektoda göre pezevenk kelimesi Azericede işadamı demekmiş ve saygınlık ifade ediyormuş. Bir gün Haydar Aliyev, Süleyman Demirel' e "Türk dünyasının gelmiş geçmiş en büyük pezevengi Süleyman Demirel'dir." demiş. Övgünün böylesi! Ama ne kibar adam değil mi? Süleyman Demirel'de cevaben "Siz de az pezeveng değilsin." demiş. Diller ve kelimelerle ilgili oldukça hoş bir anlatı kanaatimce. Bizim dilimizde de kelimeler zaman içinde çok değişik anlam kazanabiliyorlar ki kazanmasalar bile neredeyse hepsinin birden fazla anlamı olduğu için eksiklik çekmezler. Mesela en çok "yavuz" kelimesi örnek verilir, eskiden olumsuz anlamda olan fakat günümüzde olumlu anlamlar ifade eden bir kelimedir. Yalnız bir kelime var ki efenim şu anda aklıma gelen ve eskiden beri anlamı değişmeyen ve yeni bir anlam kazanmayan.. Pezevege açık ara fark atar kanaatindeyim! Kelimemiz "gidi" ve tamamen Türkçe bir kelime. TDK'ya baktığınızda ilk anlamı olarak "ünlem, azarlama sözü" şeklinde bir açıklama girmişler fakat ben azardan ziyade sevgi amaçlı kullanıldığına çok kere şahit oldum ama TDK'yı bu konuda destekliyorum çünkü azar amaçlı kullanılırsa daha uygun olacağını düşünmekteyim. İkinci anlamında ise bir sıfat olarak gösterilmiş ve "halk arasında" diye de belirtiliyor ki anlam şudur:  "ahlaksız, pezevenk" İçinde bulunduğum topluma gayet güzel uyum sağladığımı ve halktan biri olduğumu düşünüyorum fakat kelimeyi hiç bu anlamıyla kullanmadım ki bu anlamını da bilmiyordum zaten. Öğreneneli altı yedi sene olmuştur fakat hala o anlama uygun olacak şekilde kullanmış değilim.
Hadi ben bir tarafa koyayım kendimi, neticede o benim cahilliğim de olabilir ama bu anlamı bilerek ve içeriğine uygun kullanan kimse de görmedim ki.. Trakya’da belki biraz daha gideri olan bir kelime “gidi” anlamı bilinse bile sevgi amaçlı kullanılabilir, neticede iki yaşında çocukları bile “seni keraneci seniii!” diye sevenler var.. (Yalnız lütfen doğru tonlamayı yakalayabilmek için “keraneci” kelimesini hiçbir sesli harfi uzatmadan okuyunuz.) Ama yine de halkımızın büyük çoğunluğunun bu kelimenin anlamını bilmediğini düşünüyor ve heyecanla bilen bir devlet büyüğümüzün kullanmasını bekliyorum! İşte o zaman patlayacak ve güzel bir anekdot olacak, ben birkaç kere niyetlendim fakat kelimeyi patlatacak bir çevreye ne yazık ki sahip değilim.. Ama yıllardır bekliyorum, artık geniş kitlelere ulaşsa da rahat rahat, anlamının hakkını vererekten kullanabilsek!

3 yorum:

  1. Bizim köyde "seni keraneci seni" den ziyade " seni gidi keranacı seni" kullanılırdı. Bir de bu Aliyec-Demirel arasındaki "pezeveng" hikayesini, Demirel'in her konuda hazır cevaplığı ile ilgili bir yakıştıma olarak hatırlıyorum. Olay doğru mu?

    YanıtlaSil
  2. Sizin köyde gidi kelimesi anlamına uygun kullanılıyorumuş demek ki :) internet kaynakları olayın doğru olduğunu söylüyor. Demirel'in hazırcevaplığı için güzel bir örnek gerçekten.

    YanıtlaSil